Als ik op vakantie ben, pas ik me aan aan het land waar ik ben. Zo zeggen m’n liefje en ik altijd dat we in Nederland nichten zijn maar in een Arabisch land zijn we neven. Als veganist uit de kast komen viel me in Israël en Jordanië heel zwaar.
Homoseksualiteit
Dat ik homoseksueel ben is in Nederland geen geheim. Ik steek het ook niet onder stoelen of banken. Ik woon samen met de liefde van mijn leven en dat is een man. Zo simpel is het. Landen in het midden-oosten vind ik prachtig. De omgeving, de gastvrijheid, bruin bakken onder het zonnetje dat voor 42 graden Celsius zorgt. Dat maakt me vaak blij. Wat mij minder vrolijk stemt is dat ik mezelf in dit soort landen regelmatig anders voor moet doen dan ik werkelijk ben. Harde werkers willen me vaak sierraden verkopen voor “the girlfriend”. Ik lach dan en zeg vriendelijk “no thank you”. Met opgeheven hoofd loop ik dan door. Terwijl ik het liefst gewoon wil zeggen dat ik geen girlfriend heb maar een boyfriend. Problemen wil ik op vakantie niet en daarom houd ik dat altijd maar voor me. Tot zover geen problemen.
Veganisme
Als veganist schijnt het in dit soort landen lastig te zijn om geen dierlijke producten te eten. Behalve in Tel Aviv. Dat is vegan heaven. Jammer dat ik er maar één avond was. Ik ben grotendeels veganist voor de dieren een beetje voor het milieu en een beetje voor mijn gezondheid. Ik vind niet dat de mens over leven en dood gaat en dat de dieren niet behandeld horen te worden zoals ze hedendaags in de industrie worden behandeld. In Nederland ben ik daar heel duidelijk in en zeg ik zonder blikken of blozen wat ik daarvan vind. In Israël en Jordanië was dat heel lastig. De enige opties waren rijst met een gepofte aardappel. Als ik daar vertel dat ik geen dierlijke producten eet, word ik vreemd aangekeken en krijg ik de opmerkingen “that’s a shame”, “we only serve meat” en “I can’t serve you” naar m’n hoofd geslingerd. Vreemd dat er in het middenoosten naast een broodje met hummus of falafel niet veganistisch wordt gegeten. De eerste drie dagen deed ik het prima hoor op een broodje hummus als ontbijt en rijst met een aardappel als lunch. Maar na drie dagen kon ik het niet meer en paste ik me qua eetgewoontes ook aan aan het land waar ik was.
Moe van alle discussie
Ik werd moe van iedere dag drie keer per dag discussiëren over het eten. Weer teleurgesteld worden dat ik alleen droog brood kon eten. Ik heb het geprobeerd hoor, maar ik kon het gewoon niet volhouden. 15km per dag lopen op alleen maar droog brood is niet een heel goed idee. Het is misschien fout of je vindt dat ik geen ruggengraat heb, dat kan. Maar ik kon het niet meer. Ik werd er moe van en de prachtige reis kreeg daardoor een zure bijsmaak. Bijna net zo zuur als die vieze zure salade die ze overal in warme landen serveren. Water is er soms te kort maar azijn schijnt er in overvloed te zijn. Bah! Na die drie dagen proberen veranderde er iets in mijn hoofd. Alsof mijn overlevingsbrein de compassie voor dieren uitschakelde. Vanaf dag vier at ik dus gewoon met de pot mee. Tot zover dan hè, je zal mij nooit een kippenbout zien afkluiven. Ik krijg al kippenvel bij het idee.
Dieren als producten en speelgoed
In de stad Amman in Jordanië zijn we een paar uurtjes het centrum van de stad gaan verkennen. De realiteit kwam me achterna en haalde me keihard in. Daar worden namelijk kuikentjes geverfd en verkocht als speelgoed voor kinderen. WAT ZEG JE ME NOU? Ja, dat dus. Heel veel kuikentjes bij elkaar gepropt in een klein kooitje te koop voor wat wisselgeld zodat kinderen ermee kunnen spelen totdat ze sterven. Daarna kopen ze gewoon weer een nieuwe. Mijn hart huilde. Mijn hart barstte helemaal in tranen uit toen ik grote meervallen in een klein aquarium bij elkaar opgepropt zag. Ook voor de verkoop. Om over de volgroeide kippen en duiven maar te zwijgen. Ik begrijp dat niet. Ik wil dat niet begrijpen. M’n liefje wist het goed te nuanceren: “Als de mensen het moeilijk hebben, hebben de dieren het ook moeilijk.” Ik was even vergeten dat ik in het rijke westen woon en dat ik de keuze heb om te leven zoals ik dat wil. In veel landen is dat helaas nog niet het zo. Op het gebied van geaardheid maar ook op het gebied van veganisme.
Zoals je een paar weken geleden kon lezen ben ik een jaar veganist. Dit was mijn eerste vakantie als veganist en daarin is nog veel te leren. Ik ben aan de ene kant bang dat ik een stortvloed aan hatecomments krijg onder dit artikel omdat ik zo eerlijk ben. Aan de andere kant is het zoals het is. Ik heb mijn best gedaan en meer kon ik niet. Aan het einde van de dag ben ik alleen mezelf verantwoording schuldig voor mijn gedrag. Dat scheelt.
Ik lees nu dit artikel pas. Zelf ben ik nu 1,5 veganist en al ruim 10 jaar eet ik vegetarisch. Wat ontzettend rot dat je zo heb moeten worstelen op vakantie. Ik snap heel goed dat dit af doet aan je reiservaring en beleving. Ik ben van het praktische dus bij deze wat tips die mij heel erg helpen en waardoor ik eigenlijk probleemloos op reis kan, culinair gezien:
– Download de app Happy Cow. Hier staan veel vega(n) (friendly) restaurants wereldwijd. Je kunt zoeken binnen een straal van x aantal km van waar je bent of thuis al je voorwerk doen en reislijsten maken.
– Er is zoveel te zien in de wereld, dus kies vooral eerst voor die landen die super vegan (en gay ;)) friendly zijn: Thailand, India, Mexico, Amerika, Canada, Europese landen en …citytrips. Reizen is voor mij niet alleen cultuur / natuur, maar ik vind het ook heel erg belangrijk dat ik lekker en goed kan eten op vakantie! Daar kies ik mijn reizen vaak ook op uit. Ik heb echt zaaaaaalig gegeten in Thailand en Mexico bv en het is daar werkelijk prachtig!
– Vermijd zoveel mogelijk groepsreizen, ik was er ook weer even ‘ingetrapt’. Een deel van mijn Mexico reis, reisde ik met een groep mee op. Ik had het toevallig getroffen met een hele fijne reisleidster die heel erg meedacht en echt zorgde dat er heel veel lekkers voor mij werd klaargemaakt, maar soms kwam ook bij mij de nacho’s en guacamole mn neus uit (echt waar!! ;)), dus af en toe ben ik met de happy cow app zelf op pad gegaan en in de meest geweldige vegan / organic walhalla’s terecht gekomen. 😉 Uiteindelijk zelf nog doorgereisd naar Tulum, een slaperig backpackers dorpje waar je struikelt over de vegan eettentjes. Daar heb ik mijn hart opgehaald, het kon dus gewoon wel! 🙂
– Ik vertaal altijd naar de taal van het land dat ik een speciaal dieet heb en wat ik niet eet. Vaak komen we er wel uit en eet ik dan lekker groente, rijst, aardappels, fruit, brood, soep, bonen etc. Of ik ga op zoek naar een smoothie bar. Of een leugentje om eigen bestwil, als de rare blikken zat bent: gooi het gewoon op een allergie, geen hond die dat raar vindt. Daar wordt namelijk meestal veel begripvoller op gereageerd 😉
– Overal waar ik kom of stop, ga ik direct op zoek naar de lokale markt en sla ik veel vers fruit in, hartige snacks, chips, noten etc. Zeker tijdens rondreizen heb ik dan altijd wat bij en achter de hand.
Voorbereiding is dus mega belangrijk! En dat start dus al eigenlijk bij: waar gaan we heen?
Lukt dit bovenstaande nou echt niet, heb ik ook weleens uitgeweken naar een ei of kaas en zelfs weleens inktvisringen in Portugal of all places. We zaten daar in een familierestaurant zonder kaart (eten wat de pot schaft), geen vlees, eieren en zuivel begrepen ze nog wel, maar vis was echt niet aan te ontkomen leek het. Heb er iets van op en mij vooral op de heerlijke tomatenrijst gestort! 😉
Succes, het gat je de volgende keer vast lukken en: het gaat hopelijk alleen maar makkelijker worden in de toekomst! 🙂
Liefs!
Ow wat vervelend om te lezen dat je het zo moeilijk hebt gehad in Israel en Jordanië 🙁 Ik heb deze ervaring met deze landen totaal niet maar misschien was het grote verschil dat ik daar regelmatig met lokale jongeren op pad ging en die weten alle fijne veganistische stekjes wel te vinden.
Ik hoop dat je volgende vakantie op dit vlak een mooiere ervaring wordt en geloof me, schuldig hoe jij je niet te voelen!
Auteur
Ja, ik denk ook dat dat een heel verschil is hoor! Wij waren met een georganiseerde groepsreis en dan moet je aanschuiven waar de reisleider je neerzet zeg maar. En dat waren alleen maar buffetten die vooraf gereserveerd en betaald waren. Bedankt voor je lieve woorden!
Je doet je best en meer dan je best kun je niet doen . Ik ben trots op je ! Al snap ik dat het moeilijk en pijnlijk is om van je standpunt af te moeten. Maar het gaat om je gezondheid en dat blijft uiteindelijk ook super belangrijk.
Auteur
Dankjewel!! Dat is ook zo. Ik doe wat ik kan en soms kan het gewoon niet. Ik leef heel bewust en weet wat ik wel en niet wil. Maar als je alleen kunt kiezen tussen voedsel dat niet binnen je wensen liggen, moe tje toch kiezen..
Ik snap het heel goed dat jij je schuldig voelt. Maar vergeet niet dat het land waar je was totaal niet westers is. Daarom vind ik het ook zo tof dat je deze reis hebt gemaakt! De natuur, cultuur en de gebruiken van de mensen. Natuurlijk kies je voor je gezondheid, en die paar dagen dierlijke producten eten (op vlees na als ik het goed begrijp) wegen dan echt niet op tegen al het goede dat je het afgelopen jaar bereikt heb! Thuis is de situatie ideaal, mag je zijn wie je bent, uitdragen wie je bent en eten wat je wilt. Ik merk zelf ook op reis dat veganistische eten een behoorlijk ding kan zijn. Zeker ook in landen als Frankrijk en Griekenland waar zo’n beetje overal kaas in zit. En weet je, dan bestel ik een maaltijd en vis ik de kaas zo goed als ik kan uit de salade. Het gaat er om dat je doet waar jij je goed bij voelt. En onwel worden in een vreemd en warm land valt niet bepaald onder jezelf goed verzorgen. En wat een wijze lief heb je toch. Mag je zuinig op zijn 😉
Auteur
Nou, laat me dan meteen maar voor 100% eerlijkheid gaan. Ik heb ook kipfilet gegeten. Kijk, voor de smaak heb ik het nooit opgegeven, die vind ik nog steeds heerlijk, maar het leed en de gedachte er achter, dat past gewoon niet bij hoe ik in het leven sta.
Je kan niet altijd, overal leven zoals je thuis leeft. Dat is de realiteit en we moeten roeien met de riemen die ons worden aangereikt in zulke situaties.
Ik ben ook zeker zuinig op hem! Het is echt de liefde van m’n leven 😀
Mooi en eerlijk geschreven! Wij zeggen altijd dat we voor 80% veganist zijn. 100% vegetarisch is heel goed te doen, maar als we in Colombia en nu even in Argentinië 100% veganist willen zijn betekent dat dus dat we nooit meer uiteten kunnen. In Zuid-Amerika is veganisme nog niet doorgedrongen. Vegan producten zijn er bijna niet. Dus buiten de deur glipt er weleens kaas of een product waar melk of ei in zit doorheen. Niet 100% vegan dus, maar het is of dat of nooit meer met vrienden uiteten en gewoon niet eten in kleinere dorpjes…
Auteur
Ik wist helemaal niet dat jullie daar zo bewust mee bezig waren joh! Wat goed!! Je maakt je eigen regels hè, dat doe ik ook. Ik doe mijn best waar ik kan. Als het niet kan, kan ik er niets aan veranderen. Dat hebben jullie precies hetzelfde!
Super goed dat je zo eerlijk bent hoor! Ik vind het ook moeilijk… Mensen die op ezels rijden tot de top van de berg en opmerkingen als: wat doe je jezelf aan, een pizza zonder kaas? *ZUCHT* Ik weet gelukkig waar ik het voor doe en jij weet dat ook heel goed!
Auteur
Helemaal mee eens! Wij zetten ons zoveel mogelijk binnen ons eigen kunnen in. Soms heb je iets niet in je macht en het enige wat ik in zo’n geval kan doen is mezelf er bij neerleggen..
Hoi Sytse, je krijgt vast genoeg comments als deze, maar ik heb alle begrip voor hoe je gehandeld hebt. Ik ben bijna 3 jaar vegan en omdat ik weinig uit eten ga, heb ik er weinig problemen mee gehad, maar soms kan ik de energie ook niet meer opbrengen om me te verzetten. Precies zoals je schrijft: op deze wat soepelere manier kon je meer genieten van je vakantie, en dat is belangrijk. 🙂 Dan ga je thuis gewoon weer verder met je inzetten voor dieren en veganisme. Natuurlijk, ieder dierenleven telt, maar soms heb je toch nog te weinig invloed om voor verandering te zorgen. Alles op z’n tijd. 🙂
Auteur
Heel mooi gezegd, Nina! One man can make a difference maar niet in een paar dagen.. Just go with the flow en kies bewust. Dat was mijn motto. Als ik me toch al aanpas, moet ik die aanpassing maar een beetje doortrekken..
Mooi geschreven, en heel begrijpelijk. Trouwens over het algemeen leuk dat je ook over de context van je leven schrijft, en niet alleen over veganisme/recepten/groen zijn etc. Je bent een inspiratie!
Auteur
Wauw, wat een mooi compliment! Dankjewel!! Dat vind ik heel leuk om te horen!
Hi lieve Sytse. Goed dat je hierover schrijft en dat je het gewoon vertelt zoals het was. Mooi om te lezen hoe je het hebt geprobeerd en hoe het eigenlijk best wel een strijd voor je was. Niet mooi dàt het een strijd was natuurlijk, maar wel om te zien dat je er zo bewust mee bezig was en over nadacht. Je hoort wel eens dat je overal veganist kunt zijn, maar blijkbaar is dat vooral heel makkelijk om te zeggen vanuit ons westerse perspectief. Liefs!
Auteur
Dankjewel, lieverd! Ik vind eerlijkheid heel belangrijk en ik wil me absoluut niet beter voordoen dan dat ik ben.. De feiten liegen er niet om. In theorie kun je ook best veganist zijn in Israel en Jordanië maar omdat wij met een groepsreis waren en vast zaten aan buffetten die vooraf gereserveerd waren, konden we niet anders.. Liefs!
Ik zou niet weten waarom je een stortvloed ellende over je heen zou krijgen naar aanleiding van dit artikel 🙂 Het feit dat je er zo open over bent en zelf al direct aangeeft dat je niet anders kon maakt je toch geen slecht mens? Integendeel! Daarnaast vind ik het wel ontzettend naar om te lezen dat je in die landen nog steeds niet gewoon lekker hand in hand met je grote liefde kan lopen. Als hetero denk je over dit soort dingen eigenlijk nooit zo na als je op vakantie bent en het is daarom goed dat je dit ook even aankaart!
Auteur
Sommige mensen zijn wat harder in dat soort dingen dan ik. Maar ik moest ook verantwoord zijn en 4 uren lopen op een beetje brood is niet zo verantwoord..
Klopt! Ik moet eerlijk zeggen dat wij dat in Nederland ook niet doen hoor. Maar in dat soort landen kunnen twee mannen echt niet hand in hand lopen..
Ik vind het heel knap hoe je hiermee bent omgegaan. Het is nu eenmaal zo dat we in Nederland grotendeels zelf kunnen bepalen hoe we willen leven en hier zijn dan ook bijna alle mogelijkheden toe. Helaas is dat (nog) niet in ieder land zo.. en dan kom je ook in situaties die je liever niet zou meemaken. Je hebt niet altijd de keus en zo te lezen heb je dat goed kunnen oplossen. Well done!
Auteur
Ja, dat is echt een verschil hoor! Vooral ook omdat wij aan gereserveerde buffetten vast zaten die op voorhand al waren betaald. In de toekomst moet ik het echt van te voren uitzoeken.
Mooi dat je zo je best hebt gedaan! En als het niet kan, dan kan het niet. Ik heb een hele tijd bij anderen gegeten wat ze me voorzetten, omdat ik het belangrijk vond om hun gastvrijheid te respecteren. Toen ik later uitlegde dat ik vanwege mijn gezondheid geen zuivel en vlees meer wilde eten, begrepen mijn vrienden dat heel goed. Op vakantie koken we bijna altijd zelf. Maar op verre reizen zoals jij maakt heb je soms geen keus. Complimentje voor hoe je het hebt opgelost!
Auteur
Kijk, dat is ook zo hoor. Ik doe m’n best waar ik kan. Maar met die gereserveerde buffetten kon ik gewoon niet anders 🙁 Dankjewel voor je compliment!